دانشنامه تاریخی
ادبیات سری‌لانکا غنی و متنوع است و تاریخ چندصد ساله، میراث فرهنگی و سنت‌های روحانی جزیره را منعکس می‌کند. این آثار به زبان‌های سینگالی، تامیلی و انگلیسی نوشته شده‌اند و هرکدام ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند. از متون باستانی تا رمان‌های معاصر، ادبیات سری‌لانکا ردپای ماندگاری در فرهنگ جهانی بر جا گذاشته است.
از آثار مهم ادبیات سری‌لانکا می‌توان به متون باستانی چون "ماهاوامسا" و "چولوامسا" اشاره کرد. این متون که به زبان پالی نوشته شده‌اند، ثبت‌های تاریخی و مذهبی هستند که دوره تأسیس دولت تا دوره‌های بعدی را در بر می‌گیرند. آنها زندگی پادشاهان، ساخت معابد و ورود بودیسم به جزیره را توصیف می‌کنند.
متن "ماهاوامسا" که در قرن پنجم میلادی تألیف شده است، جایگاه ویژه‌ای دارد. این متن به عنوان منبع مهمی برای تاریخ سری‌لانکا و جنوب آسیا شناخته می‌شود و اطلاعاتی درباره رویدادهای فرهنگی و مذهبی را حفظ کرده است.
ادبیات بودیستی نقش مرکزی در سنت فرهنگی سری‌لانکا دارد. این ادبیات شامل تفسیرها، سوتراها و آثار شاعری است که با آموزه‌های بودا مرتبط هستند. از میان متون معروف می‌توان به "دیپاوامسا" اشاره کرد که به عنوان یکی از نخستین آثار مکتوب به زبان پالی در نظر گرفته می‌شود.
این آثار نه تنها اعتقادات مذهبی را منعکس می‌کنند بلکه منبع الهام اخلاقی و فلسفی برای مردم سری‌لانکا نیز هستند.
شعر سینگالی و تامیلی نقش مهمی در ادبیات سری‌لانکا دارد. از آثار قابل توجه می‌توان به حماسه "کاوسیلومین" اشاره کرد که به تمجید از پادشاهان بزرگ و کارهای آنها می‌پردازد. شعر اغلب حقایق تاریخی را با عناصر اسطوره‌ای ترکیب می‌کند و تصاویری زنده و احساسی ایجاد می‌کند.
شعر سنتی سری‌لانکا به شدت با موسیقی و رقص در ارتباط است که این پیوند را با زندگی فرهنگی و روحانی مردم برجسته می‌کند.
ادبیات معاصر به زبان سینگالی از تنوع موضوعات و سبک‌ها برخوردار است. در این آثار به مسائل عدالت اجتماعی، فرهنگ و هویت پرداخته می‌شود. از میان نویسندگان مطرح می‌توان به مارتن ویکرامسینگه اشاره کرد که آثارش، مانند "گامپرلیا"، تغییرات زندگی جمعیت روستایی را بررسی می‌کند.
نویسندگان معاصر دیگری مانند سیمون ناواگاتته آثار خود را به تفکرات سیاسی و فلسفی اختصاص داده‌اند و به پیچیدگی‌های زندگی معاصر توجه می‌کنند.
ادبیات به زبان تامیلی در سری‌لانکا دارای سنت غنی می‌باشد. این ادبیات شامل آثار مذهبی و غیرمذهبی است. از میان آنها، آثاری که زندگی جامعه تامیل، رسوم آن و مبارزه برای حقوقشان را توصیف می‌کنند، برجسته هستند.
نویسندگان معاصر مانند شانموگام سیواراجا از ادبیات تامیل به عنوان وسیله‌ای برای بررسی مسائل هویت و عدالت اجتماعی در زمینه تاریخ سیاسی جزیره استفاده می‌کنند.
ادبیات به زبان انگلیسی سری‌لانکا به خاطر نویسندگانی مانند مایکل آوندیش و رومش گوناسکارا به رسمیت جهانی دست یافته است. رمان مایکل آوندیش "بیمار انگلیسی" جایزه ی بکر را دریافت کرد و به عنوان اثری شناخته شده در سطح جهانی به بررسی موضوعات عشق، جنگ و هویت می‌پردازد.
رومش گوناسکارا نیز به خاطر آثارش مانند "رفیق"، که زندگی در سری‌لانکا و روابط پیچیده میان مردم در زمینه بی‌ثباتی سیاسی را توصیف می‌کند، شناخته شده است.
ادبیات سری‌لانکا نقش مهمی در حفظ میراث فرهنگی و انتقال دانش بین نسل‌ها دارد. این ادبیات به تقویت هویت ملی کمک می‌کند و همچنین پلی بین گروه‌های قومی و مذهبی مختلف در جزیره است.
چه متون باستانی، شعر یا رمان‌های معاصر، ادبیات سری‌لانکا همچنان الهام‌بخش و مایه وحدت مردم است و ثروت و پیچیدگی‌های دنیای آنها را آشکار می‌کند.
آثار ادبی معروف سری‌لانکا هویت فرهنگی و تاریخی منحصربه‌فرد آن را منعکس می‌کنند. متون باستانی، متون مذهبی، آثار شاعری و رمان‌های معاصر، پیچیدگی و زیبایی زندگی در جزیره را نمایان می‌کنند. ادبیات همچنان نسل‌های جدید را الهام می‌بخشد و ارتباط زنده‌ای با گذشته حفظ می‌کند و پایه‌ای برای آینده ایجاد می‌کند.