دانشنامه تاریخی
اصلاحات اجتماعی اسلواکی بخش مهمی از تحولات تاریخی و گذار به نظام حکومتی و اجتماعی مدرن آن را تشکیل می‌دهند. این اصلاحات جنبه‌های مختلف زندگی اجتماعی را در بر می‌گیرد، از جمله بهداشت، آموزش، تأمین اجتماعی و حقوق کار. تغییرات نه تنها پاسخی به مشکلات و چالش‌های داخلی بودند، بلکه بخشی از فرآیندهای وسیع‌تری بودند که در اروپا مرکزی و به‌طور کلی در اروپا در حال وقوع بود. به‌ویژه، رویدادهای قرن بیستم، مانند تأسیس چکسلواکی، نظام سوسیالیستی دولت و فرآیند تحول پساسوسیالیستی، نقش مهمی ایفا کردند.
پس از تأسیس چکسلواکی در سال 1918، اسلواکی بخشی از دولت مستقل جدید شد و در زمینۀ اجتماعی اصلاحاتی آغاز شد. در دوره چکسلواکی بین دو جنگ، تلاش‌های اصلی معطوف به ایجاد یک سیستم آموزش، بهداشت و تأمین اجتماعی یکپارچه شد. در اوایل قرن بیستم، اسلواکی در شرایط یک اقتصاد کشاورزی قرار داشت و توجه زیادی به مدرن‌سازی کشاورزی و بهبود شرایط زندگی جمعیت روستایی معطوف شد.
یکی از جنبه‌های مهم سیاست اجتماعی، اصلاح سیستم آموزشی بود. در چکسلواکی، مدرسه ابتدایی اجباری معرفی شد که به افزایش سطح سواد کمک کرد. در اسلواکی همچنین مؤسسات آموزشی تخصصی توسعه یافت که به تشکیل نیروی کار برای اقتصاد جدید و عرصۀ علمی کمک کرد. در آن زمان تلاش‌های زیادی برای بهبود زیرساخت‌های بهداشت و درمان صورت گرفت که تأثیر مثبتی بر افزایش امید به زندگی و کاهش نرخ مرگ و میر داشت.
پس از جنگ جهانی دوم، در سال 1948، چکسلواکی به یک دولت سوسیالیستی تبدیل شد و اسلواکی ضمن اینکه تحت واقعیت سیاسی جدید قرار می‌گرفت، به سمت اقتصاد برنامه‌ای متمرکز و سیاست اجتماعی سوسیالیستی پیش رفت. حزب کمونیست که به قدرت رسید، مجموعه‌ای از اصلاحات را آغاز کرد که تمام جنبه‌های زندگی جامعه را در بر می‌گرفت.
یکی از مهم‌ترین اصلاحات، معرفی سیستم بهداشت عمومی جهانی بود که برای تمام شهروندان قابل دسترسی شد. ملی‌سازی کلینیک‌های خصوصی و ایجاد مؤسسات پزشکی دولتی دسترسی فراگیر به خدمات پزشکی را تضمین کرد. شبکه بهداشت عمومی توسعه یافت که منجر به بهبود کیفیت خدمات پزشکی، به‌ویژه در مناطق روستایی شد، جایی که قبلاً این خدمات به‌طور کافی توسعه نیافته بودند.
حفاظت اجتماعی از جامعه به طور قابل توجهی تقویت شد. در چارچوب برنامه سوسیالیستی، اشکال جدیدی از حمایت اجتماعی معرفی شد که شامل برنامه‌های بازنشستگی، حمایت از بیکاران و افراد دارای معلولیت بود. در دهه 1950، اصلاحات اراضی انجام شد که طی آن اراضی وسیعی بین کشاورزان توزیع شد تا وضعیت اقتصادی آن‌ها بهبود یابد. زمین‌داری جمعی، با وجود تناقضات خود، نقش قابل توجهی در تحول اقتصاد کشاورزی اسلواکی ایفا کرد.
دوره سوسیالیستی در اسلواکی همچنین زمانی برای تغییرات قابل توجه در زمینه آموزش بود. آموزش برای تمام اقشار جامعه قابل دسترسی شد و یک سیستم آموزشی رایگان در همه سطوح معرفی گردید. در سال‌های سوسیالیستی چکسلواکی، اصلاحات رادیکالی در آموزش عالی انجام شد که به رشد تعداد دانشگاه‌ها و دانشجویان کمک کرد. دانشجویان امکان تحصیل در موضوعات متعدد را پیدا کردند که پایه‌های توسعه علم و فناوری را فراهم کرد.
در زمینه حقوق کار نیز تغییرات مهمی انجام شد. در قوانین کار، هفته کاری 40 ساعته تعیین شد و همچنین سیستم ضمانت‌های اجتماعی برای کارگران ایجاد گردید، که شامل بیمه‌های پزشکی اجباری و مستمری‌ها بود. حق کار تضمین شد و بیشتر نیروی کار در صنایع دولتی یا مزرعه‌های جمعی مشغول بود. در شرایط اقتصاد سوسیالیستی، همچنین دوره‌های آموزشی و بازآموزی مهارت‌های شغلی به‌طور فعال توسعه یافتند که به بهبود مهارت‌های نیروی کار کمک کرد.
پس از سقوط رژیم سوسیالیستی در سال 1989، اسلواکی دوره گذار پیچیده‌ای را تجربه کرد که شامل اصلاحات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بود. در سال 1993، پس از تجزیه چکسلواکی، اسلواکی به یک دولت مستقل تبدیل شد و فرایند اصلاحات بازار را آغاز کرد که به جنبه‌های اجتماعی نیز مربوط می‌شد.
در حوزه بهداشت و آموزش، عناصر اقتصاد بازار آغاز به ورود کردند. اصلاحاتی در نظام بیمه درمانی انجام شد و سیستم بهداشت و درمان در برخی بخش‌ها خصوصی شد که منجر به ظهور مؤسسات پزشکی خصوصی گردید. با این حال، ورود مکانیزم‌های بازار به حوزه اجتماعی با انتقادات مواجه شد، زیرا شکاف بین دسترسی به خدمات پزشکی با کیفیت در شهرها و روستاها افزایش یافت.
حمایت اجتماعی از شهروندان نیز دستخوش تغییراتی شد. در جریان اصلاحات، قوانین جدیدی در زمینه کمک‌های اجتماعی، مستمری‌ها و بیکاری ایجاد شد. این اصلاحات به بازار کار متمایل بودند و به دنبال کاهش هزینه‌های دولتی برای کمک‌های اجتماعی بودند. اما با وجود تغییرات مثبت، این اصلاحات برای بخش‌های آسیب‌پذیر جامعه مانند سالمندان، افراد دارای معلولیت و بیکاران دشوار بود.
امروزه اسلواکی به اصلاحات اجتماعی ادامه می‌دهد که به بهبود کیفیت زندگی شهروندان معطوف است. در سال‌های اخیر، توجه خاصی به مبارزه با فقر و نابرابری اجتماعی و همچنین بهبود دسترسی به آموزش و بهداشت تعلق گرفته است. اسلواکی به‌طور فعال سیستم‌های تأمین اجتماعی و اصلاحات بازنشستگی را توسعه می‌دهد که با استانداردهای اتحادیه اروپا هماهنگ است.
یکی از مهم‌ترین جهت‌گیری‌های سیاست اجتماعی، بهبود وضعیت کارگران، افزایش سطح اشتغال و تأمین حقوق کارگران است. در سال‌های اخیر، برنامه‌های حمایت اجتماعی از خانواده‌های دارای فرزند و همچنین برنامه‌های کمک به بیکاران به‌طور فعال توسعه یافته است. در حوزه بهداشت، مدرن‌سازی زیرساخت‌ها ادامه دارد که باعث بهبود سطح خدمات پزشکی می‌شود.
اسلواکی همچنین به توسعه سیستم آموزشی ادامه می‌دهد و بر دسترسی و کیفیت تأکید می‌کند. مؤسسات آموزشی سنتی و همچنین اشکال جایگزین آموزش، از جمله آموزش از راه دور و دوره‌های تقویت مهارت برای بزرگسالان توسعه می‌یابند. یکی از مهم‌ترین عناصر اصلاحات در حوزه آموزش، ادغام کشور در استانداردهای عمومی اروپایی است که فرصت‌های اضافی برای جوانان ایجاد می‌کند.
اصلاحات اجتماعی اسلواکی نقش کلیدی در توسعه تاریخی و اقتصادی آن ایفا کرده‌اند. از اصلاحات در دوره چکسلواکی تا تحولات پساسوسیالیستی، این کشور مسیر طولانی‌ای را از یک اقتصاد کشاورزی و مدیریت متمرکز به یک دولت مدرن با اقتصاد بازار و سیاست اجتماعی پیشرفته طی کرده است. اصلاحات اجتماعی مدرن، که بهبود کیفیت زندگی شهروندان، تقویت حفاظت اجتماعی و توسعه سرمایه انسانی را هدف قرار داده‌اند، همچنان اولویت‌های دولت و جامعه اسلواکی را تشکیل می‌دهند.