చరిత్రా ఎన్సైక్లోపిడియా
మొంగోలియన్ ఆక్రమణం, ఆధునిక తాజికిస్తాన్ ప్రాంతాన్ని వన్తడి సెంట్రల్ ఆసియాలోని అత్యంత విధ్వంసకారక మరియు మహत्त्वమైన ఘటనల్లో ఒకటిగా మారింది. ఇది సాయంత్ర వ్యూహాన్ని మాత్రమే ప్రభావితం చేయలేదు, ఇది సాంస్కృతిక మరియు సామాజిక అభివృద్ధి పునాది వంటి కోణాలు మార్చింది మరియు ఈ ప్రాంతంలోని ప్రజల చరిత్ర మొహరలో లోతైన ముద్రను ఉంచింది. 1219 సంవత్సరంలో చింగిస్‌ఖాన్ నేతృత్వంలో ప్రారంభమైన విస్తరణ అనేక శక్తివంతమైన రాష్ట్రాల క్షీణత మరియు పురాతన సాంస్కృతిక మరియు వాణిజ్య కేంద్రాల నాశనం చేయడానికి దారితీసింది.
XIII శతాబ్దం ప్రారంభంలో ప్రారంభమైన మొంగోలియన్ విస్తరణ, చింగిస్‌ఖాన్ అన్ని మొంగోల్ కులాలను సమీకరించడానికి మరియు తన సామ్రాజ్యాన్ని మొంగోలియా వెలుపల విస్తరించడానికి రూపొందించిన ఆశయాల ఫలితంగా అనేకకు. వివిధ సాంస్కృతికాల యొక్క జాడుల మధ్య సెంట్రల్ ఆసియా తన అభివృద్ధి చెందిన వాణిజ్య మార్గాలను మరియు వ్యూహాత్మకంగా ముఖ్యమైన స్థానం కలిగిఉంటే మొంగోల్స్‌కు ముఖ్యమైన లక్ష్యంగా ఉంది. తాజీకిస్తాన్ ప్రాంతం, ఖోరజమ్ మరియు ఇరాన్ వంటి పెద్ద రాష్ట్రాల భాగంగా ఉన్నది, ఇది మధ్యం ఆసియాకు ఆర్థిక మరియు రాష్ట్రీయంగా ముఖ్యమైనది.
చింగిస్‌ఖాన్ వారసులు, ప్రత్యేకమైన యుద్ధ వ్యూహాలను మరియు ఆయుధాలను కలిగి, స్థానిక రాష్ట్రాలను జయించడానికి ధ్వంసకరమైన దాడులను ఉపయోగించారు. ఈ విధంగా రాష్ట్రాలలో ఖోరజమ్ ఒకటి, XIII శతాబ్దం ప్రారంభంలో మొంగోల్స్‌తోని ఘర్షణలో ఉన్నది, ఇది తాజికిస్తాన్ ఆక్రమణానికి అనుకూలమైన పరిస్థితులను సృష్టించింది.
1215 సంవత్సరంలో చింగిస్‌ఖాన్ ఖోరజమ్ రాష్ట్రానికి వ్యతిరేకంగా తన యుద్ధాలను ప్రారంభించాడు, అది రాష్ట్రీయులు మొంగోలు అధికారాన్ని అంగీకరించలేదు, మరియు మొంగోల్ ప్రతినిధులకు అవమానించారు. ఇది తరువాత, చింగిస్‌ఖాన్ ఒక విస్తృతమైన యుద్ధాన్ని ప్రారంభించాడు, ఇది తక్కువుగా సెంట్రల్ ఆసియాలను విస్తరించింది, తాజికిస్తాన్ స్థలం కూడా ఉంది.
మొంగోలియన్ సైన్యం, దాని క్రూరత్వం మరియు సమర్థతకు పేరుగాంచినది, ఖోరజమ్ లోకి దూసుకెళ్ళింది మరియు దాని పట్టణాలపై వేగంగా దాడి ప్రారంభించింది. ఉర్ఘెంచ్ మరియు సమార్కండ్ వంటి ప్రాంతంలోని ప్రధాన పట్టణాలు ధ్వంసమయ్యాయి మరియు జనాభా తీవ్ర క్షోభలకు గురైయ్యారు. మొంగోల్స్ వ్యూహం చురుకైన పట్టణాలను మరియు కటేవులను సత్వరంగా ఆక్రమించడం, మరియు తరువాత వారు తరచుగా శత్రువుకు విలువైన ఏమి లేకుండా నివాస నగరాలను పూర్తి నాశనం చేయడం.
ఖోరజమ్ పతనం తాజికిస్తాన్‌కు కొత్త యుగాన్ని సూచించింది: మొంగోల్స్ ముఖ్యమైన పట్టణాలను మాత్రమే ఆక్రమించలేదు, అవును, వారు తాత్కాలికంగా ప్రతన్ని కలిగిన వ్యాపారాన్ని కూడా తెరలేకుండా నియంత్రించారు, ఆధునిక తాజికిస్తాన్ ప్రాంతాలను కూడా. ఈ కాలం, అభివృద్ధి చెందుతున్న ప్రజల కోసం తీవ్ర నిరాశకాల సమయంగా మారింది.
మొంగోల్స్ తాజికిస్తాన్ లోకి దూసుకెళ్ళినప్పుడు, వారు ప్రథమంగా పట్టణాలు మరియు గ్రామాలపై కఠోరమైన దాడులను ప్రారంభించారు. బుఖారా మరియు సమార్కండ్ పతనాల స్థానిక ప్రజలకు విపత్తుగా మారింది. మొంగోల్స్ కట్టడాలను మరియు పట్టణ గోడలను మాత్రమే ధ్వంసించలేదు, వారు ఇళ్లను మండించి, వ్యవసాయం నాశనం చేసి, నివాసి చంపారు. వాణిజ్య మరియు సాంస్కృతిక కేంద్రంగా మారిన పట్టణప్రాంతాలు మొంగోలియన్ ఆక్రమణకు నరకంలో పడిపోయాయి.
చరిత్రాత్మక వనరులకు అనుగుణంగా, మొంగోల్స్ 1220 సంవత్సరంలో బుఖారా లోకి ప్రవేశించినప్పుడు, పట్టణాన్ని దాదాపు స్థూలంగా ధ్వంసించారు, అనవసరం గా దాని పునర్దేశాలు. జనాభానికిఓ క్రూరంగా శిక్షకు గురి కాలేదు: అనేక మంది చంపబడ్డారు లేదా బానిసలకు అమ్మబడ్డారు. ఖోరజమ్ మరియు сосед్ ప్రాంతాల పాలకులు, తాజికిస్తాన్ మాదిరిగా, గౌరవమైన प्रतिरोधాన్ని నిర్వహించడానికి అబాలీకరంగా ఉండటాని వల్ల ప్రాంతాన్ని విజయవంతంగా ఆక్రమించడమే ప్రశ్నార్థకం.
తాజికిస్తాన్, ఖోరజమ్ సామ్రాజ్యంలోని ఇతర భాగాలలోని విధముగా, క్రూరమైన మొంగోలియన్ దళాల చేత నష్టానికి గురవడానికి సమర్థమయ్యారు. స్థానిక ప్రజలు తీవ్రమైన వృత్తి లభ్యాన్ని కలిగి గురి చెందారు, మరియు వారు శతాబ్దాలుగా సేకరింపబడిన సాంస్కృతిక మరియు చరిత్రాత్మక విలువలు నాశనం చేయబడ్డాయి. దోపిడి మరియు ధ్వంసం కొన్ని సంవత్సరాల వరకూ కొనసాగుతుంది.
తాజికిస్తాన్ చివరకు మొంగోల్స్ అధికారంలోకి దూసుకెళ్లినప్పటికీ, అనేక స్థానిక పాలకులు వ్యతిరేకతను ఏర్పాటు చేయడానికి ప్రయత్నించారు. విపరీత నాశనాల నేపథ్యంలో, విప్లవాలు వివిధ పట్టణాలలో మరియు ప్రాంతాలలో చెలరేగాయి. అయితే మొంగోలియన్ సేన, తిరుగుబాటు చలామణి చేసి, స్థానిక ప్రజల ప్రతిపాధించడానికి వీడులు వేగంగా సహాయపడింది.
టాప్ విరుద్ద దాత ఇంతేప పదవాన్ని తీసుకోడం ఉన్న ప్రశ్నగా మారింది, సమార్కండ్ పట్టణం, ఈ సమయంలో ప్రముఖ సాంస్కృతిక మరియు వాణిజ్య కేంద్రముగా మారింది. పట్టణం బాగా కట్టబడినప్పటికీ, అది మొంగోల్స్ ద్వారా నిర్వహించిన శక్తివంతమైన దట్టత మరణింపజేయడానికి పోరాడలేకపోయింది. పట్టణం ధ్వంసం మారింది మరియు దాని ప్రజలు తీవ్ర దోచుకు గురిచేశారు.
ఖోరజమ్ యొక్క షాహ్ వంటి స్థానిక పాలకులు కూడా మొంగోల్స్ కు వ్యతిరేకంగా ప్రతిస్పందనను ప్రధానీకరించడానికి ప్రయత్నించారు, అయితే వాటి ప్రయత్నాలు విజయవంతం కాలేదు. మొంగోలియన్ సైన్యం మాత్రమే అంకితమైన మరియు క్రమబద్ధమైనది కాకుండా బహుశా అత్యధికంగా ఉండేది.
తాజికిస్తాన్ మొంగోల్స్ చేత ఆక్రమణ ఒక ముఖ్యమైన ఘట్టంగా మారింది, దీని అభివృద్ధిలో లోతైన ముద్రలు ఉంచాయి. మొంగోలియన్ సైన్యం అనేక పట్టణాలను మరియు కట్టడాలను ధ్వంసించాక, ఈ కాలం కొత్త సాంకేతికతను, యుద్ధ మరియు ఇంజనీరింగ్ ప్రాదులకు సంబంధించి, అందించడం మరియు తూర్పు మరియు పశ్చిమ మధ్య సాంస్కృతిక మార్పిడి జరుగుతోంది.
ఆక్రమణ తరువాత, 14 వ శతాబ్దంలో, ప్రాంతం చింగిస్‌ఖాన్ వారసులతో టైమురిడ్స్ అధికారంలోకి వచ్చింది, అవి ధ్వంసిత పట్టణాలు మరియు అంతరాల నిర్మాణాన్ని పునరుద్ధరించడానికి ప్రారంభించాయి. మొంగోలియన్ అధికారంలో నమోదు చేయబడ్డ, ఇటు ఆక్రమణ ప్రక్రియ, దీని విపత్తులు, మరియు జనసంఖ్యల కదలికలు ప్రాంతంలోని సామాజిక మరియు సాంస్కృతిక నిర్మాణాన్ని మార్పు పరచడంలో కీలక అంశంగా మారింది.
ఇదిలా ఉండగా, తాజికిస్తాన్ పై మొంగోలియన్ ఆక్రమణ ఆక్వారూతె నగరాలను ధ్వంసించడమే కాకుండా, తదుపరి చరిత్రాత్మక మార్పుల పునాది సిద్ధం చేయడం అయింది. మొంగోల్స్ చరిత్ర మరియు సాంస్కృతిక గమనంలో ముఖ్యమైన భాగంగా మారింది, వారి ఆక్రమణ యొక్క క్రూరత ఉన్నప్పటికీ. ఈ సంఘటన తాజికిస్తాన్ మరియు కేంద్రీయ ఆసియాలో చరిత్రలో ఎప్పటికీ ఖచ్చితమైన బాటను ఉంచింది.
13 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో తజికిస్తాన్ పై మొంగోలియన్ ఆక్రమణ ఒక ముఖ్యమైన మరియు దురదృష్టకరమైన సంఘటనగా ఏర్పడింది. ఇది సెంట్రల్ ఆసియాలోని అనేక విస్తృత ప్రాంతాలని కవర్ చేసుకుని, గొప్ప పట్టణాలను ధ్వంసంపడింది మరియు సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని నాశనం చేసింది. మొంగోలియన్ సైన్యం యొక్క క్రూరత ఉన్నప్పటికీ, ఈ ఆక్రమణ తదుపరి మార్పుల మరియు సాంస్కృతిక మార్పుల కోసం కాటలిస్టర్ గా మారింది. తాజికిస్తాన్, ఇతర కేంద్రీయ ఆసియా భాగాలు వేరుగా క్రూరమైన పరీక్షలను ఎదుర్కొన్నది, కానీ దాని చరిత్రాత్మక వారసత్వం తరువాతి తరాలలో కొనసాగింది.